KAART - AFBEELDINGEN  - VOLGENDE PROJECT
ARCHITECTUURGIDS.NL / ARCHITECTUREGUIDE.NL
WONINGBOUW PAPEGAAIENBUURT
TH. VAN DOESBURG, 1921-1922, Torenstraat/Houtlaan, Drachten
Woningbouw Papegaaienbuurt / Housing Papegaaienbuurt ( Th. van Doesburg )
© 2006 Arthur Blonk

BEELDEND KUNSTENAAR:
Theo van Doesburg

ARCHITECT(ENBUREAU):
Cees de Boer

GEBOUWTYPE:
Monumentale Kunst

STAAT:
C.R. de Boer (oorspr. ontw.)


GERELATEERDE GEBOUWEN:
Rijkslandbouwwinterschool

Tijdens het begin van de Eerste Wereldoorlog is Theo van Doesburg gemobiliseerd in Noord-Brabant. Daar leert hij de dichter-filosoof Antony Kok uit Tilburg en de schoenmaker Evert Rinsema uit Drachten kennen, met wie hij zijn hele leven bevriend blijft. Evert Rinsema (1880-1958) is in zijn vrije tijd dichter en cultuurfilosoof; zijn broer Thijs (1877-1947) schildert en maakt dadaïstische collages. In september 1920 wordt Van Doesburg door de Rinsema's geïntroduceerd bij de gemeentearchitect van Drachten, Cees de Boer (1881-1966). Diens blok traditionele middenstandswoningen wordt door Van Doesburg van abstracte kleurschema's voorzien. Niet alleen bemoeit hij zich met de kleuren van het exterieur, ook het interieur wordt door Van Doesburg voorgeschreven: ‘Ik heb natuurlijk ook over ligging, kleur en verhouding der tapijten, over meubels en kleur der gordijnen erg gedacht, maar in den regel houden de bewoners zich daar toch niet aan. Zoover zijn we nog niet.’
Ook de tuinen in Drachten worden volgens de principes van De Stijl beplant, waarbij de dichter Antony Kok blijkbaar als deskundige optrad. ‘Beste Kok! Daar Does bezig is met oplossingen van tuinen (voor in Dragten) zou hij zoo graag 'n lijst willen hebben met de namen van roode, geele en witte bloemen en in welken tijd ze ongeveer bloeien. Zou je dit zoo gauw mogelijk kunnen sturen.’ Brief van Nelly van Doesburg aan Antony Kok van 25 oktober 1921.
Reeds twee jaar na de oplevering wordt de buurt, die inmiddels de scheldnaam ‘Papegaaienbuurt’ heeft gekregen, overgeschilderd. In 1988 worden de kleuren weer in ere hersteld. Aan de Torenstraat 3 is een museumwoning gevestigd, het Van Doesburg-Rinsemahuis. Op het Museumplein 2 bevindt zich Museum Dr8888 met een belangrijke verzameling kunstwerken van De Stijl en Dada, waaronder enkele ontwerptekeningen en een glas-in-loodraam, vermoedelijk ontworpen door Thijs Rinsema, uit de woning van zijn broer Evert aan de Burgemeester Wuiteweg 77. In Drachten was begin jaren twintig sprake van een heuse De Stijl-rage, met veel glas-in-loodramen en boerderijen die in frisse kleuren waren geschilderd. Van Doesburg is bang voor commerciële exploitatie van zijn ideeën: ‘M’n ramen worden overal, vooral in duitschland, nagemaakt.’