KAART - AFBEELDINGEN  - VOLGENDE PROJECT
ARCHITECTUURGIDS.NL / ARCHITECTUREGUIDE.NL
RAADHUIS HILVERSUM
W.M. DUDOK, 1924-1930, Dudokpark 1/Witten Hullweg, Hilversum
Raadhuis Hilversum  / Town Hall Hilversum  ( W.M. Dudok )
© 2004 Jan Derwig

ARCHITECT(ENBUREAU):
Willem Marinus Dudok

RESTAURATEUR:
Gijs van Hoogevest

GEBOUWTYPE:
Overheidsgebouwen

STAAT:
G.W. van Hoogevest (rest. 1986-1996)


GERELATEERDE GEBOUWEN:
Dudok in Hilversum

Reeds in 1913 denkt men aan de bouw van een nieuw raadhuis, als gevolg van de groei van de gemeente Hilversum. Met de komst van Dudok bij Publieke Werken (1915) wordt het idee van een (bij dit soort projecten gebruikelijke) prijsvraag verlaten. De ambitieuze architect ontwerpt reeds in zijn eerste ambtsmaand een traditioneel raadhuis in het centrum van de stad. Vanwege de Eerste Wereldoorlog en de slechte financiële situatie duurt het nog tot 1924 voordat Dudok zijn definitieve ontwerp kan presenteren. De aanvankelijke twijfel aan zijn capaciteiten met name onder vakgenoten is dan verdwenen. Ter promotie van het plan wijdt Wijdeveld een heel nummer van Wendingen aan het raadhuisontwerp en ook via een handtekeningenactie wordt aangedrongen op de bouw. Deze vond tussen 1927 en 1931 plaats.
Door de situering op een vrij terrein zonder rooilijnen en beperkingen van de bouwhoogte kan Dudok vrij ontwerpen. Het gebouw rijst vanuit een parkachtige omgeving geleidelijk op, met een hoge toren als culminatiepunt. Het gebouw is vanuit de perspectieftekening ontworpen en bestaat uit twee carrés: een kantoorgedeelte rond een binnenhof en een door laagbouw en een conciërgewoning omsloten binnenplaats, doorsneden door een toeleveringsweg. Langs de monumentale zuidgevel, die is voorzien van expressieve raamopeningen, luifels, balkons en de toren, loopt een pad naar de hoofdingang die alleen voor officiële gelegenheden wordt gebruikt. Bij slecht weer kan een evenwijdige overdekte gang gebruikt worden. De toren bevat een monumentale trap naar de eerste verdieping waar zich de raadzaal bevindt. Deze heeft hoge smalle ramen, bekroond met lichtarmaturen en een balkon. De karakteristieke verticale bouwlichamen naast de raadzaal bevatten de publieke tribune, een trapportaal en een tekeningenarchief. De werkkamer van Dudok ernaast heeft een groot hoekraam. Aan de oostkant van de eerste verdieping bevindt zich de burgerzaal, slechts gescheiden van de gang door een rij ronde kolommen. Naast deze hoofdpunten bevat het gebouw nog vele interessante detailleringen en kleur- en materiaalaccenten, met name het dak op een langwerpige uitbouw (berging) aan de noordzijde, dat lijkt te zweven door een glasstrook eronder. Doordat de bouw in eigen beheer wordt uitgevoerd zijn vele details en interieurelementen speciaal door Dudok ontworpen: het formaat van de gevelsteen, de meubilering, stoffering, belettering, tot en met de deurkrukken. De constructie bestaat uit dragende wanden, betonnen vloeren en betonnen lateien bij de horizontale raamstroken; de raadzaal heeft een stalen dakconstructie. De perfecte synthese van traditionele Scandinavische architectuur, de decoratie van de Amsterdamse School en de abstractie van de Nieuwe Zakelijkheid oogst alom bewondering. De uitgebalanceerde bouwmassa's maken het gebouw tot een synthese van zakelijkheid en romantiek. Er is echter ook kritiek, op de niet-constructieve, 'onverantwoorde schikking en proporties van de vormen'.