KAART - AFBEELDINGEN  - VOLGENDE PROJECT
ARCHITECTUURGIDS.NL / ARCHITECTUREGUIDE.NL
RIETVELD-SCHRÖDERHUIS
G.TH. RIETVELD, -1924, Prins Hendriklaan 50, Utrecht
Rietveld-Schröderhuis / Rietveld Schröder House ( G.Th. Rietveld )
© 2006 Jan Derwig

ARCHITECT(ENBUREAU):
Gerrit Rietveld

MEDEWERKENDE ARCHITECT:
Truus Schröder-Schräder

RESTAURATEUR:
Bertus Mulder

GEBOUWTYPE:
Vrijstaande woonhuizen


GERELATEERDE GEBOUWEN:
Woningbouw Erasmuslaan 5-11
Woningbouw Erasmuslaan 1-3

Het Rietveld-Schröderhuis vertoont zowel wat betreft zijn uiterlijk als wat betreft het interieur een radicale breuk met elke architectonische traditie. In het interieur vindt men geen statische opstelling van verschillende kamers, maar een dynamische, veranderbare open ruimte. Deze laatste vernieuwing is vooral te danken aan de opdrachtgeefster mevrouw Schröder, die Rietveld had leren kennen bij de verbouwing van haar vorige woonhuis. Als zij Rietveld bij het ontwerp voor een nieuwe woning betrekt ontstaat die katalyserende samenwerking tussen opdrachtgeefster en architect die men vaak aan de wieg van een meesterwerk treft.
De woning is gebouwd tegen de kop van een rijtje woningen aan de rand van de stad, vanwaaruit een vrij uitzicht over de omringende natuur mogelijk was. Nadat Rietveld de plattegronden samen met mevrouw Schröder globaal had vastgesteld is het exterieur met behulp van kleine maquettes en schetsen ontworpen. Van een beschilderde rechthoekige doos groeien de gevels tot een collage van vlakken en lijnen, waarbij de onderdelen bewust van elkaar zijn losgemaakt zodat ze langs elkaar lijken te schuiven. Evenals bij Rietvelds beroemde roodblauwe stoel heeft elk onderdeel zijn eigen vorm, plaats en kleur gekregen. De kleuren zijn zodanig gekozen dat de plasticiteit van de gevels hierdoor wordt verduidelijkt en versterkt: de vlakken in wit en verschillende tinten grijs, de ramen en kozijnen in zwart en een aantal kleine lineaire elementen in rood, geel en blauw.
Van de plattegronden is die op de begane grond nog traditioneel te noemen: rond een centrale traphal zijn een woonkeuken en drie zit/slaapkamers gegroepeerd. De woonruimte op de verdieping, die om aan de voorschriften van Bouw- en Woningtoezicht te voldoen op de tekeningen als zolder staat aangegeven, vormt in feite een grote open ruimte waarvan alleen het toilet en het bad zijn afgescheiden. Rietveld wilde de verdieping zo laten, mevrouw Schröder vond echter dat de woonruimte zowel open als onderverdeeld in verschillende ruimtes te gebruiken moest zijn. Dit is gerealiseerd door een stelsel van schuifbare en gedeeltelijk draaibare panelen. In geheel gesloten toestand bestaat de woonverdieping uit drie slaapkamers, een badkamer en de woonkamer. Tussen gesloten en open ligt een oneindige reeks mogelijkheden, die elk hun eigen ruimtelijke beleving opleveren. Mevrouw Schröder, die tot haar dood in 1985 in de woning is blijven wonen, maakte hiervan dagelijks gebruik.
In het huis is te zien dat Rietveld naast architect vooral meubelmaker was. In elk hoekje, van de verschillende kasten tot het telefoontafeltje, van de uitgekiende trap tot het geheel te openen hoekraam van de woonkamer, overal vindt men het plezier van deze begenadigde timmerman in zijn schepping terug. Met latjes en plankjes realiseerde hij een ruimtelijk kunstwerk dat ook nu nog verbazing opwekt dat zoiets ooit gebouwd is. Het Rietveld-Schröderhuis is tussen 1985 en 1987 gerestaureerd en samen met het nabijgelegen rijtjeshuis Erasmuslaan 9 ingericht als museumwoning. (Bezoek na afspraak, 030-2362310, Centraal Museum)