KAART - AFBEELDINGEN  - VOLGENDE PROJECT
ARCHITECTUURGIDS.NL / ARCHITECTUREGUIDE.NL
STEDENBOUWKUNDIG PLAN JAVA-EILAND
SJ. SOETERS, 1991-2000, Javakade/Sumatrakade e.o., Amsterdam
Stedenbouwkundig plan Java-eiland / Urban Design Java-eiland ( Sj. Soeters )
© 2004 Rook & Nagelkerke

STEDENBOUWKUNDIG ONTWERP:
Sjoerd Soeters

PROJECTARCHITECT:
Dana Ponec
Jos van Eldonk

BEELDEND KUNSTENAAR:
Guy Rombouts
Monica Droste

GEBOUWTYPE:
Stedenbouwkundige plannen
Woningbouw

STAAT:
G. Rombouts, M. Droste (bruggen)

De havens van het oostelijk havengebied zijn aan het eind van de negentiende eeuw aangelegd ter vervanging van de te kleine oude havens, die door de aanleg van de spoorlijn bovendien onbereikbaar waren geworden. In de jaren zestig raakt ook dit havengebied door de komst van het containervervoer en de steeds grotere schepen in onbruik. In de jaren tachtig wordt besloten het gebied geschikt te maken voor woonbebouwing, waarbij aanvankelijk demping van de havenbekkens wordt voorgesteld. Uiteindelijk besluit men de unieke combinatie van land en water voor dit gebied te behouden en de pieren in te richten als rustige woonenclaves. De eerste woonbebouwing verrijst op het Entrepotterrein op basis van een stedenbouwkundig plan van Atelier Pro. Een kenmerkend onderdeel van dit plan is het over het water slingerende woonblok dat Pro zelf ontwierp. Op het voormalige veemarkt- en abattoirterrein is een bedrijfsverzamelterrein en een woonwijk voor ca. 600 woningwetwoningen ingericht.
Bij het stedenbouwkundig plan voor het KNSM-eiland is besloten een gesloten havenfront te ontwikkelen analoog aan de voormalige kadebebouwing. Coenen ontwerpt een formeel plan met grote robuuste woongebouwen van Hans Kollhoff en Bruno Albert die aansluiten bij de schaal van de havens. Enkele te handhaven gebouwen zijn in de structuur van deze grote blokken opgenomen. Zelf nam Coenen de kop van de pier voor zijn rekening. Voor de pieren Borneo en Sporenburg ontwikkelde het landschapsbureau West 8 een laagbouwplan met een dichtheid van 100 woningen per hectare: lange bouwstroken verdeeld in smalle kavels van drie lagen. De zee van laagbouw wordt onderbroken door een drietal grote woongebouwen (o.a. The Whale) die een relatie leggen met de grote schaal van het havengebied. Langs de Scheepstimmermanstraat is een reeks aaneengesloten woningen onder particulier opdrachtgeverschap en van verschillende architecten gerealiseerd. Als reactie op de grote schaal en de formele stedenbouw van het naastliggende KNSM-eiland ontwerpt Sjoerd Soeters voor het Java-eiland een kleinschalige, afwisselende stedenbouwkundige structuur met dwarsgrachten. Door verschillende architecten aan een bouwblok te laten werken wordt getracht de afwisseling van de binnenstedelijke grachtenwanden te bereiken.